Het Lage Midden
Het veenlandschap in het waterrijke midden van de provincie - ook wel het Lage Midden genoemd - heeft twee gezichten. Aan de oostkant ligt het veen aan de voet van het hoger gelegen zand. Daar liggen grote moerasgebieden als de Rottige Meente, Easterskar en de Alde Feanen. Ze zijn onderdeel van een keten van laagveenmoerassen die, langs de rand van het zand richting het Lauwersmeer slingert. Je vindt er waterplantenrijke sloten, moerassige verlandingen, veenmosrietlanden en natte bossen.
Richting het westen wordt het veen geleidelijk afgedekt door een kleilaag. Dit deel van het veenweidegebied heeft een sterk agrarisch karakter. Het is er weids, open en dooraderd met sloten in een unieke, opstrekkende verkaveling. Het is het land van grote en kleinere boezemmeren, graslanden, weidevogels, ganzen en andere wintergasten.
Samen met de vaarten en kanalen vormen de meren niet alleen het hart van het Friese oppervlaktewater - het Friese boezemsysteem - maar ook een natuurgebied van grote omvang. De Friese meren en de zones eromheen zijn de wereld van vissen, watervogels en de otter, maar ook van een specialist als de noordse woelmuis. En niet te vergeten; van waterliefhebbers als sportvissers, zeilers en schaatsers.
We kunnen in dit gebied onder andere aan biodiversiteitsherstel werken door het veen nat te houden, een bloeiend weefsel van bermen en oevers te creëren, langs de randen van de Frieze boezem het waterpeil weer het seizoen te laten volgen en in het centrale deel het peil zo hoog mogelijk te houden.
Laadt...
Hoe kun jij de biodiversiteit in dit gebied helpen?
Toon informatie voor:
Burgers
Je kunt je tuin aan laten sluiten bij de lokale (natte) natuur en het landschap, deze biodivers inrichten en de natte bodem koesteren. Je kunt een vergroeningsproject in je buurt opstarten en in gesprek te gaan met de gemeente over ecologisch bermbeheer. Een soort die je in dit gebied goed kunt helpen is de meervleermuis. Ga je verbouwen? Denk eens aan natuurinclusief bouwen.
Als inwoner van het gebied heb je niet altijd zeggenschap over grote stukken land. Maar je kunt je wel inzetten voor een groter gebied door een gesprek te beginnen over relevante thema's met overheden, groene organisaties en boeren uit het gebied of zelfs door samen met anderen een gebiedsproces rondom bepaalde thema's op te starten, wanneer dat er nog niet is. Laat je over thema's inspireren op deze pagina. Is er al een lokaal initiatief, dan kun je je aansluiten. We zullen op dit platform een overzicht van bestaande gebiedsprocessen en initiatieven verzamelen. Wil je graag een groter stuk land beheren, dan kun je denken aan particulier natuurbeheer.
En, met jouw vork vorm je het landschap. Je kunt helpen door te kiezen voor lokale producten uit het schap die met zorg voor biodiversiteit zijn gemaakt.
Acties:
Thema's:
Overheid
Overheden kunnen zich in dit gebied vooral inzetten voor het nat houden van het veen. Bijvoorbeeld door samen met grondeigenaren en groene organisaties de mogelijkheden te verkennen van het vernatten van diepe veenpolders. Op plekken waar dat kan, langs de boezem, kunnen overheden weer een seizoensgebonden waterpeil terug laten keren en in het centrale deel kunnen zij een jaarrond hoog waterpeil stimuleren. Ook kunnen zij meewerken een een biodivers netwerk van sloten, dijken, kaden en bermen.
Ze kunnen natuurinclusieve landbouw (blijven) stimuleren, een goede bodem- en waterkwaliteit, evenals een groene, bebouwde omgeving. Ook kunnen ze, daar waar het veen het zand in het oosten van de provincie raakt, helpen om ruimte te geven aan schoon grondwater dat daar aan de oppervlakte wil komen.
Ze kunnen gebiedsprocessen aanjagen samen met de lokale gemeenschap, waar dat nog niet het geval is, maar wel wenselijk. En bestaande burgerinitiatieven verder helpen!
Acties:
- Houd veen nat
- Vernatting diepe veenpolders
- Seizoensgebonden waterpeil langs de boezem
- Creëer biodivers netwerk van sloten, kaden, dijken en bermen
- Laat schoon grondwater weer aan de oppervlakte komen op de grens van zand en veen
Thema's:
Groene Organisaties
Het hoofddoel van groene organisaties is het behoud en versterken van natuur en biodiversiteit. In dit gebied liggen voor hen extra kansen om zich in te zetten voor vernatting. Bijvoorbeeld door samen met grondeigenaren en overheden de mogelijkheden te verkennen van het vernatten van diepe veenpolders. Op plekken waar dat kan, langs de boezem, kunnen zij samen met overheden weer een seizoensgebonden waterpeil terug laten keren en in het centrale deel een jaarrond hoog waterpeil stimuleren. Ook kunnen zij samen met overheden en boeren meewerken een een biodivers netwerk van sloten, dijken, kaden en bermen.
Groene organisaties kunnen samenwerken met boeren aan natuurinclusieve landbouw en met particulieren aan natuurbeheer, bijvoorbeeld door samen het Natuurnetwerk Nederland af te maken.
Acties:
Boeren
Boeren in het veenweidegebied kunnen meehelpen door het toepassen van natuurinclusieve landbouw, een hoger waterpeil en permanent grasland. Hiermee vermindert bodemdaling en wordt koolstof opgeslagen. Een natte bodem werkt als een spons, en biedt ook broodnodig water in tijden van droogte. Ook zijn er kansen voor het verbouwen van natte teelten.
Ook op je erf kun je als boer veel doen om de biodiversiteit te versterken. Zo kun je bijvoorbeeld een soort helpen als de meervleermuis. En rondom je erf kun je meehelpen aan het biodiverse netwerk van sloten, dijken en bermen.
Als boer kun je samen met collega-boeren en de lokale gemeenschap aan de slag met biodiversiteitsherstel, een gebiedsproces of een burgerinitiatief starten, of je aansluiten bij een bestaand initiatief. We zullen op dit platform een overzicht van bestaande gebiedsprocessen en initiatieven verzamelen.
Acties:
- Houd veen nat
- Vernatting diepe veenpolders
- Seizoensgebonden waterpeil langs de boezem
- Laat schoon grondwater weer aan de oppervlakte komen op de grens van zand en veen
- Creëer biodivers netwerk van sloten, kaden, dijken en bermen
- Help de meervleermuis
Thema's:
Scholen
Doe mee aan interessante programma's die leerlingen verwondering over de lokale biodiversiteit bijbrengen. Maak het schoolplein groen! Dat is mooi, leuk voor de leerlingen én draagt bij aan de lokale biodiversiteit.
Thema's:
Bedrijven
Bedrijven in dit gebied kunnen, wanneer ze zich op een bedrijventerrein bevinden, samen met andere ondernemers een ecologisch bedrijventerrein ontwikkelen. Heb je als bedrijf een tuin? Maak deze dan biodivers. Ook kun je in bouwprojecten natuurinclusieve bouwmethodes toepassen.
Thema's: