Noordelijke Wouden
In het zandlandschap in het noordoosten van Fryslân vind je een kleinschalig landschap van houtwallen en elzensingels, dit heet een coulisselandschap. Hier broeden gekraagde roodstaart en spotvogel en vangen vleermuizen insecten. Op goed onderhouden houtwallen groeien bijzondere planten als dubbelloof, zandblauwtje en unieke soorten bramen en rozen.
In dit landschap tref je ook landgoederen, veel dobben, poelen en pingoruïnes. Pingo’s waren kleine heuvels die ontstonden doordat het grondwater bevroor in de ijstijd. IJs duwde de grond omhoog. Toen het ijs later na de ijstijd weer smolt, ontstond op de plek van zo’n bult een klein, rond meertje: een pingoruïne.
De lagere delen van dit landschap zijn venig en opener. Grondwater van de hogere zandgronden eromheen stroomt naar die laagten toe. Buiten de beekdalen om is dat nergens anders in Fryslân het geval. En in die venige laagten zijn de natuurgebieden te vinden, als de Mieden, het Burgumer Mar, de Leien en It Bûtefjild. Een natte wereld van moerassen, soortenrijke schrale graslanden en weidevogelgebieden. Met bijzondere soorten planten als moeraswespenorchis en waterdrieblad, en dieren zoals de heikikker, roerdomp en watersnip. En waar het land overgaat van hoog naar laag vind je boerenslootjes die rijk zijn aan planten, amfibieën en libellen.
We kunnen in dit gebied onder andere de biodiversiteit versterken door water langer vast te houden, het bestaande kleinschalige cultuurlandschap te versterken en natuurlijke oevers te creëeren.
Laadt...
Hoe kun jij de biodiversiteit in dit gebied helpen?
Toon informatie voor:
Burgers
Je kunt helpen biodiversiteit te versterken door je tuin aan te laten sluiten aan de lokale natuur en het lokale landschap, denk aan het herstellen van houtwallen, elzensingels, pingoruïnes of dobben, of het vergroten van de soortenrijkdom van bestaande. Ook kun je helpen water in het gebied vast te houden, door -waar dat kan- sloten te dempen of af te dammen en door geen grondwater te onttrekken. Je kunt een vergroeningsproject in je buurt opstarten en in gesprek gaan met de gemeente over ecologisch bermbeheer. Ga je verbouwen? Denk eens aan natuurinclusief bouwen.
Als inwoner van het gebied heb je niet altijd zeggenschap over grote stukken land. Maar je kunt je wel inzetten voor een groter gebied door een gesprek te beginnen over relevante thema's met overheden, groene organisaties en boeren uit het gebied of zelfs door samen met anderen een gebiedsproces rondom bepaalde thema's op te starten, wanneer dat er nog niet is. Laat je over thema's inspireren op deze pagina. Is er al een lokaal initiatief, dan kun je je aansluiten. We zullen op dit platform een overzicht van bestaande gebiedsprocessen en initiatieven verzamelen. Wil je graag een groter stuk land beheren, dan kun je denken aan particulier natuurbeheer.
En, met jouw vork vorm je het landschap. Je kunt helpen door te kiezen voor lokale producten uit het schap die met zorg voor biodiversiteit zijn gemaakt.
Acties:
Thema's:
Overheid
Overheden kunnen zich hier inzetten voor het herstellen van houtwallen, elzensingels, pingoruïnes en dobben of het vergroten van de soortenrijkdom van bestaande. Ook kunnen ze projecten mogelijk maken die werken aan natuurlijke oevers van de Lauwers en natuurlijke schommelingen in het waterpeil stimuleren, op plekken waar dat mogelijk is en bijdraagt aan natuurkwaliteit.
Ze kunnen ecologisch bermbeheer en natuurinclusieve (gemengde) landbouw (blijven) stimuleren - in dit gebied is agroforestry in principe al aan de gang, de dichtheid van elzensingels en houtwallen kan worden vergroot-. Ze kunnen een goede bodem- en waterkwaliteit stimuleren, evenals een groene, bebouwde omgeving.
Ook kunnen ze gebiedsprocessen aanjagen samen met de lokale gemeenschap, waar dat nog niet het geval is, maar wel wenselijk. En bestaande burgerinitiatieven verder helpen!
Acties:
- Herstel houtwallen en singels en vergroot de soortenrijkdom van bestaande
- Volg de natuurlijke schommelingen in het waterpeil
- Creëer natuurlijke oevers aan de Lauwers
Thema's:
Groene Organisaties
Het hoofddoel van groene organisaties is het behoud en versterken van natuur en biodiversiteit. In dit gebied liggen voor hen extra kansen om zich in te zetten voor het herstellen van houtwallen, elzensingels, dobben, pingoruïnes, soortenrijk grasland en heide of het vergroten van de soortenrijkdom van bestaande. Ook liggen er kansen voor het ontwikkelen van natuurlijke oevers van de Lauwers, voor het stimuleren van natuurlijke schommelingen in het waterpeil en het ruimte geven aan schoon grondwater - en de bijbehorende natuur- op de grens tussen zand en veen. Groene organisaties kunnen samenwerken met boeren aan natuurinclusieve landbouw en met particulieren aan natuurbeheer, bijvoorbeeld door samen het Natuurnetwerk Nederland af te maken.
Acties:
Boeren
Boeren in dit gebied kunnen zich inzetten voor natuurinclusieve landbouw, bijvoorbeeld door bloemrijk grasland en/of natuurrijke akkers te ontwikkelen. Ook kunnen ze het bestaande cultuurlandschap - in feite al een vorm van agroforestry- versterken door het herstellen van houtwallen, elzensingels, pingoruïnes en dobben of het vergroten van de soortenrijkdom van bestaande. Grenst het land van een boer aan de Lauwers of een andere waterweg, dan kan er gewerkt worden aan een ecologische oever. Tevens kunnen boeren van betekenis zijn bij het mogelijk maken van natuurlijke schommelingen in het waterpeil.
Ook op je erf kun je als boer veel doen om de biodiversiteit te versterken, zoals het aanplanten van hoogstamfruitbomen of het aanleggen van takkenrillen.
Als boer kun je samen met collega-boeren en de lokale gemeenschap aan de slag met biodiversiteitsherstel, een gebiedsproces of een burgerinitiatief starten, of je aansluiten bij een bestaand initiatief. We zullen op dit platform een overzicht van bestaande gebiedsprocessen en initiatieven verzamelen.
Acties:
- Herstel houtwallen en singels en vergroot de soortenrijkdom van bestaande
- Creëer natuurlijke oevers aan de Lauwers
- Volg de natuurlijke schommelingen in het waterpeil
Thema's:
Scholen
Doe mee aan interessante programma's die leerlingen verwondering over de lokale biodiversiteit bijbrengen. Maak het schoolplein groen! Dat is mooi, leuk voor de leerlingen én draagt bij aan de lokale biodiversiteit.
Thema's:
Bedrijven
Bedrijven in dit gebied kunnen, wanneer ze zich op een bedrijventerrein bevinden, samen met andere ondernemers een ecologisch bedrijventerrein ontwikkelen. Heb je als bedrijf een tuin? Maak deze dan biodivers. Ook kun je in bouwprojecten natuurinclusieve bouwmethodes toepassen.
Thema's: